Ηπειρώτισσα μάνα, 1995
Ο Θόδωρος Παπαγιάννης δημιουργεί ένα γλυπτικό έργο που χαρακτηρίζεται από συνύπαρξη σύγχρονων εκφραστικών στοιχείων αλλά και στοιχείων της παράδοσης, φανερώνοντας τόσο την τεχνική αρτιότητά του, όσο και το θεωρητικό υπόβαθρό του. Η γλυπτική του είναι ανθρωποκεντρική, με κάποιες παρεκβάσεις, όπως το μοτίβο του πουλιού που με την αιχμηρή άλλα ταυτόχρονα ρευστή φόρμα του, πλασμένο αφαιρετικά, που ανακαλεί –σε κάποιο βαθμό– τα πρότυπα των Brancusi και Moore.
Κατά τη διάρκεια της μετεκπαίδευσής του στα νέα υλικά της σύγχρονης γλυπτικής στην École des Arts Appliqués et des Matiers d’ Art (1981-1982) στο Παρίσι, μετά την αποφοίτησή του από την ΑΣΚΤ, όπου φοίτησε κοντά στο Γιάννη Παππά, ο καλλιτέχνης αναπτύσσει μία από τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές του έργου του, όπου κυριαρχεί ο πειραματισμός της φόρμας στο χώρο. Ο καλλιτέχνης αναδεικνύει μια τέχνη μνημειακή, υπερμεγέθη στην οποία επικρατούν μορφές ιερατικές, εμβληματικές, τελετουργικές˙ μνήμες μιας πρωτόγονης, αρχέγονης τέχνης, αυτής που ήταν διαδεδομένη σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Τα στυλιζαρισμένα δραματοποιημένα πρόσωπα, αποτελούμενα κυρίως από απλοποιημένα γεωμετρικά σχήματα, και οι κολοσσιαίοι στατικοί κορμοί των όγκων, μεταλλάσσουν την ανθρώπινη μορφή σε ηρωικούς πολεμιστές ή ένα είδος αποτρόπαιων τοτέμ. Τον ίδιο μνημειακό χαρακτήρα διατηρούν και τα μικρού μεγέθους έργα του από χρωματιστό πηλό της δεκαετίας του 1990, στα οποία απεικονίζονται μορφές εμπνευσμένες από τη λαϊκή παράδοση και την κλασική αρχαιότητα.
Το αγαλματίδιο Ηπειρώτισσα μάνα του 1995 αποκαλύπτει δύο θεμελιώδη στοιχεία του έργου του Παπαγιάννη: την ανθρώπινη μορφή ως κυρίαρχο θέμα της δουλειάς του και την καταγωγή του γλύπτη από χωριό της Ηπείρου. Ο καλλιτέχνης αγκαλιάζει τη γενέθλια παράδοση του τόπου του, η οποία τον «πιέζει μερικές φορές με τόση ορμή που είναι αδύνατο να την εμποδίσει ότι έντεχνο στοιχείο την έχει καταπλακώσει», και κατά συνέπεια καθίσταται η βασική δομή στο έργο του. Το αγαλματίδιο αντιπροσωπεύει κάτι ιδιάζον για τον Παπαγιάννη, όχι μόνο λόγω της καταγωγής της αλλά επιπρόσθετα για τη θηλυκότητα της, το συμβολικό ρόλο της ως πηγής της ζωής.