Καλάβρυτα, Βράχος Mεγάλου Σπηλαίου, π.1920

Ο Κωνσταντίνος Μαλέας, υπήρξε εισηγητής του ανανεωτικού πνεύματος που κυριάρχησε στην Ελλάδα κατά τη δεύτερη και τρίτη δεκαετία του 20ού αιώνα στις τέχνες και τα γράμματα. Ασχολήθηκε σχεδόν αποκλειστικά με το τοπίο, το οποίο δεν αντιμετωπίζει μόνο ως οπτική παράσταση ενός φυσικού προτύπου, αλλά και ως εκδοχή του χώρου για την κατανόηση του οποίου απαιτείται η ενεργοποίηση του θεατή, εφόσον η φυσιοκρατική-νατουραλιστική απεικόνιση υποχωρεί μπροστά στην υποκειμενική εμπειρία. Αντινατουραλιστική χρωματική απόδοση, παχιά νευρική πινελιά, διαμόρφωση του χώρου κατά επίπεδα και έντονη διακοσμητική διάθεση συνιστούν απόηχους των επιδιώξεων των Φωβ, των Ναμπί, των Συνθετιστών που ανιχνεύονται στο έργο του Μαλέα. Καλλιτέχνης της διασποράς, σπουδάζει στην αρχή αρχιτέκτονας και μηχανικός στη γενέτειρά του Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια ζωγραφική στο Παρίσι κοντά στον Henri Martin. Εκεί ζυμώνεται με τον τρόπο σκέψης των μετα-ιμπρεσιονιστών ζωγράφων. Όταν το 1908 επιστρέφει στην Κωνσταντινούπολη έχει διαμορφώσει μια εικαστική έκφραση, η οποία εξελίσσεται συνεχώς μέσα από τις εμπειρίες των ταξιδιών του στην Ανατολή και την οριστική του εγκατάσταση αρχικά στη Θεσσαλονίκη (1913) και στην Αθήνα λίγο αργότερα (1917). Ο λυρικός ιμπρεσιονισμός με το αναλυμένο σε ευαίσθητους μεταβατικούς τόνους χρώμα, με το οποίο αποδίδει τα ομιχλώδη τοπία του Βοσπόρου, γρήγορα ξεπερνιέται. Έτσι, στο πρώτο ταξίδι της Ανατολής, όπου το εκτυφλωτικό φως έχει τέτοιο δυναμισμό κάνει το χρώμα έντονο, καθώς αυτό απλώνεται αυτούσιο πλέον σε μεγάλες επιφάνειες. Συνεχής πειραματισμός για την επίθεση του χρώματος στη ζωγραφική επιφάνεια και την οργάνωση του χώρου, όπου θέματα και μορφές μετατρέπονται σε σχήματα, θα τον οδηγήσουν σε τολμηρές συνθέσεις, οι οποίες οδηγούν σε μια νέα ερμηνεία της ελληνικής υπαίθρου.